https://eskigediz.bel.tr/uploads/sayfa/large/phpHDRaVp.jpg

Eskigediz Tarihi

ESKİGEDİZ TARİHİ
 
Gediz'e ait bilinen en eski veriler, İlkçağ' da Frigler dönemine rastlamaktadır MÖ 750. Önceleri Kadoi adı ile anılan kent Frigler Dönemi'nde Frigyalı kahraman Kadis adına yeniden kurularak Kadus adını almıştır. Halk arasında Kışlak Önü (Kışla Önü) diye bilinen bu bölge ile Baka mevkii üzerinde o günkü adı ile 'Ermüs' olan Gediz çayı üzerinde kurulmuş bir yerleşmedir. Bu bölge Murat Dağı'nın tek geçit veren noktası olması nedeniyle da özel bir öneme sahiptir.
 
Frigya'nın Büyük ve Küçük Frigya olarak ayrılmasının ardından Kütahya'nın diğer ilçeleriyle birlikte Kadus Küçük Firigya'nın Epiked kısmı topraklarına dahil olmuştur. İskender zamanında bir Makedonya kolonisi olan Kadus, Roma döneminde Kadi adıyla bilinmektedir. Roma Dönemi'nde Asya Vilayeti Yolları' nda yerleşimi Kadoi olarak anar.
Frigya döneminde Eskigediz'in kurulu olduğu vadinin göl olduğu sanılmaktadır. Selçuklular ve Germiyanoğulları dönemlerinde sancak olarak yönetilen yerleşim 1428'den sonra Osmanlı topraklarına katılmış,  Selçuklular Dönemi'nde ahilerin buraya gelerek Ahiler Mahallesi'ni kurduğu ve bu sırada bugünkü adı Serdar Cami olan ve yerleşirinin en eski dini yapısı olarak bilinen Umurbey Mescidi'ni yaptırdıkları söylenmektedir.
 
1676 tarihinde Gediz'in Hisarardı Kalesi, yukarıda belirtildiği gibi, Celali isyanları sırasında Kuyucu Murat Paşa tarafından güvenlik koşulları öne sürülerek yıktırılmıştır. Aynı dönemde kurulan Salur (eski bir Türk Boyu) Mahallesi Celali isyanlarından korunamayarak Salur Köyü' nü terk ederek buraya yerleşen halk tarafından kurulmuştur.
19. Yüzyılda bölgeyi gezen Texier, Gediz'in oldukça engebeli bir arazi yapısı olduğunu ve bu oluşumun doğuda Eskişehir' den batıda Gediz' e kadar bütün Frigya' da izlenebildiğini Gediz kurulduğu tarihten itibaren konumu ve zemin özellikleri nedeniyle sık doğal afetlerle karşı karşıya kalmıştır. 1875, 1901, 1911 ve 1945 yılında meydana gelen sel felaketlerinde toplam 88 kişi ölmüştür. Özellikle 1875 yılındaki sel baskını sırasında yerleşmenin kuzeyinden ULU Cami'ye kadar olan bölgede sıralanmış 15-20 adet tabakhanenin yıkılması yerleşmedeki debbağlık zanaatının ölmesine neden olmuştur.
Gediz yerleşiminin taşınması daha önce de gündeme gelmiş fakat o dönemde bu fikir hayata geçmemiştir. 1911 yılında büyük bir yangınla yerleşmenin önemli bir kısmı hasar gördüğü halde, başka bir yerde yeniden kurulması düşüncesi bazı çevrelerce olumlu karşılanmamıştır. Aynı yere yeniden kurulan kentin bu nedenle iyi gelişme gösteremediği düşünülmüştür. Gediz'in sel baskını, toprak kayması gibi felaketlerin oluşmasına neden olan topografik yapı ve deprem felaketinin oldukça etkili yaşanmasına neden olan tektonik yapıya sahip olması gerekçe .gösterilerek 1911 yılında gerçekleştirilemeyen yerleşmenin 1970 depremi sonrasında  taşınma kararı 05.08.1970 tarihinde 7/1164 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile uygulamaya konulmuştur. Yerleşme Simav karayolu üzerindeki Eskigediz'e 7 km. mesafedeki "Karılar Pazarı" olarak anılan mevkie taşınmıştır